Wybrane okazy

█ Lipa w Cielętnikach. Rosnąca w miejscowości Cielętniki w woj. małopolskim lipa drobnolistna do 2017 r. była najgrubszym polskim drzewem. Jej pień składał się z kilku, a być może nawet kilkunastu pni składowych, które jednak rozwidlały się powyżej 130cm. Jeszcze w 2015 r., obwód wielokrotnego pnia cielętnickiej lipy, mierzony na wys. 130cm, wynosił 11.23m (Φ 3.54m) (PG, 2015), a wysokość - ok. 29.4m (PG, 2015, laser). Minimum obwodu w zakresie 0-130cm wypadało na poziomie ok. 0.6m i wynosiło 10.77m (Φ 3.43m) (PG, 2015), co wówczas dawało lipie pierwsze miejsce na liście najgrubszych drzew w Polsce.
7 października 2017 r. przechodzący przez Polskę orkan Ksawery prawie całkowicie zniszczył lipę, powalając wszystkie jej pnie za wyjątkiem jednego. Opis i zdjęcia ze zdarzenia można zobaczyć na stronie Dziennika Zachodniego. Dziś bardzo zniszczona cielętnicka lipa to tzw. drzewo-świadek i trudno jednoznacznie stwierdzić czy powinna ona być brana pod uwagę przy tworzeniu listy najgrubszych drzew. Jeśli tak, to z ostatniego, wykonanego przez Marka Kaziaka pomiaru z 2023 r., wynika, że cielętnicka lipa z obwodem pnia równym 10.69m jest 2. najgrubszym polskim drzewem (po platanie "Olbrzymie" z Chojny).
Legenda głosi, że cielętnicka lipa stanowi zrost 18 małych lipek, posadzonych niegdyś przez pewnego wojewodę. I jeszcze mała ciekawostka dotycząca lipy. Otóż drzewo to zostało ogrodzone w celu zabezpieczenia go przed obgryzaniem kory przez pątników. Wierzyli oni, że kora cielętnickiej lipy uśmierza ból zębów (na ścianie kościoła, obok którego lipa rośnie jest obraz św. Apolonii - patronki od bólu zębów). Podawany w literaturze wiek 530 lat jest znacznie młodszy niż ten, który figuruje na tablicy znajdującej się pod drzewem, ale i tak czyni on nestorkę z Cielętników najstarszą polską lipą.

Cielętnicka lipa w 2015 r. (przed przejściem orkanu Ksawery)...

... i po przejściu orkanu Ksawery w 2017 r. Fot. Krzysztof Borkowski.

█ Lipa w Chyszówkach w gm. Dobra w powiecie limanowskim w woj. małopolskim. To potężne, wysokie na 25.5m (PG+KW, 2014) i prawie tak samo szerokie (ok. 25m rozpiętości korony) drzewo największe wrażenie robi swoim monstrualnym pniem. Jego obwód, uzyskany metodą poszukiwana minimum na odcinku 0-130cm, wynosi 8.83m (Φ 2.81m) (PG+KW, 2014); mierzony na 130cm osiąga wartość 9.30m. Lipa powstała prawdopodobnie ze zrośnięcia ze sobą kilku (5?) drzew. Składowe pnie rozdzielają się na wysokości ok. 2.5m. Pień wydaje się być w stosunkowo dobrym stanie, jednak w koronie jest sporo ubytków, a mocno rozwierające się pnie składowe wręcz proszą się o spięcie ich wiązaniami elastycznymi. Jak mówili właściciele posesji (tak na marginesie - wyjątkowo mili i sympatyczni ludzie!), ekspert z Poznania stwierdził, że drzewo liczy około 350 lat. Mi osobiście wydaje się to mocno wątpliwe ze względu na fakt wielopniowości i stosunkowo niewielkiej (jak na taki wiek) grubości poszczególnych pni składowych. Lipa rośnie na prywatnej posesji; jest ona widoczna z drogi głównej w Chyszówkach. Aby do niej dotrzeć, należy skręcić w górę w boczną uliczkę zaraz obok jedynej we wsi kaplicy.

█ Lipa w Polanie. Lipa drobnolistna może osiągać bardzo duże rozmiary. Pokazany na zdjęciach poniżej kilkusetletni okaz (pomnik przyrody) rosnący we wsi Polana niedaleko Soliny posiada pień o obwodzie 7.21m (Φ 2.30m) (PG, 2013).

Lipa w Polanie w latach 2006 i 2013.